SỬA ĐỔI LỐI LÀM VIỆC (tác phẩm)

 

Sửa đổi lối làm việc ( tác phẩm ). 10. 1947, ký tên X. Y. Z, Hồ Chí Minh hoàn thành tác phẩm này trong thời gian ở Việt Bắc lãnh đạo công cuộc toàn quốc kháng chiến. Tác phẩm có ý nghĩa thực tiễn đối với công tác xây dựng Đảng và trong việc rèn luyện tư tưởng đạo đức cách mạng, tác phong quần chúng và phương pháp lãnh đạo cho cán bộ đảng viên. Tác phẩm gồm có 6 chương.

Chương I: Phê bình và sửa chửa. Hồ Chí Minh viết “Mục đích phê bình cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp nhau tiến bộ. Cốt để sửa đổi cách làm việc cho tốt hơn, đúng hơn. Cốt đoàn kết và thống nhất nội bộ. Vì vậy phê bình mình cũng như phê bình người phải ráo riết, triệt để, thật thà, không nể nang, không thêm bớt. Phải vạch rõ cả ưu điểm và khuyết điểm. Đồng thời chớ dùng những lời lẽ mỉa mai, chua cay, đâm thọc. Phê bình việc làm chứ không phê bình người”.

 Hồ Chí Minh đề ra phương pháp sửa đổi lối làm việc của Đảng bằng cách sửa chữa các bệnh chủ quan, bệnh hẹp hòi và bệnh ba hoa. “Nguyên nhân của bệnh chủ quan là: kém lý luận, hoặc khinh lý luận, hoặc lý luận suông”. “lý luận cốt để áp dụng vào công việc thực tế. Lý luận mà không áp dụng vào thực tế là lý luận suông”. “có kinh nghiệm mà không cá lý luận, cũng như một mắt sáng, một mắt mờ”. “Lý luận phải đem ra thực hành. Thực hành phải nhằm theo lý luận”.

 Về bệnh hẹp hòi, Hồ Chí Minh cho rằng đó là một bệnh rất nguy hiểm mà nhiều cán bộ và đảng viên mắc phải. “Trong, thì bệnh này ngăn trở Đảng thống nhất và đoàn kết. Ngoài, thì nó phá hoại sự đoàn kết toàn dân”. Hồ Chí Minh nêu ra các trường hợp điển hình của bệnh hẹp hòi: “Có những cán bộ chỉ thấy lợi ích bộ phận của mình, không thấy lợi ích của toàn thể, muốn đem lợi ích của toàn thể phục tùng lợi ích của bộ phận mình. Họ quên hẳn cái chế độ dân chủ tập trung. Họ quên rằng thiểu số phục tùng đa số. Hạ cấp phải phục tùng thượng cấp, bộ phận phải phục tùng toàn thể”. Hồ Chí Minh căn dặn: “Từ nay, mổi cán bộ, mổi đảng viên phải kiên quyết chữa cái bệnh hẹp hòi để thực hành chính sách đại đoàn kết. Chính sách thành công, thì kháng chiến mới dễ thắng lợi. Bệnh chủ quan, bệnh ích kỷ, bệnh hẹp hòi v.v…Mỗi chứng bệnh là một kẻ địch. Mỗi kẻ địch bên trong là một bạn đồng minh của kẻ địch bên ngoài. Địch bên ngoài không đáng sợ. Địch bên trong đáng sợ hơn, vì nó phá hoại từ bên trong phá ra. Vì vậy, ta phải ra sức để phòng những kẻ địch đó, phải sửa chữa hết những chứng bệnh đó”.

Chương II: Mấy điều kinh nghiệm. Trong chương trình này, Hồ Chí Minh đưa ra các kinh nghiệm: Có cán bộ tốt, việc gì cũng xong: “Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc cán bộ kém. Đó là một chân lý nhất định”; có trường hợp “chính sách đúng, nhưng cách làm thì sai”, “không biết nghiên cứu kinh nghiệm đến gốc”. Muốn thành công trong công việc gì thì phải “nghiên cứu đến cội rễ. phân tích thật rõ ràng rồi kết luận. Kết luận đó sẽ là cái chìa khoá phát triển công việc và để giúp cho cán bộ tiến tới”. Hồ Chí Minh khuyên: Phải nâng cao sáng kiến và lòng hăng hái vì “dân chủ, sáng kiến, hăng hái, ba điều đó rất quan hệ với nhau. Có dân chủ mới làm cho cán bộ và quần chúng đề ra sáng kiến. Những sáng kiến đó được khen ngợi, thì người đó càng thêm hăng hái và người khác cũng học theo”.

Chương III: Tư cách và đạo đức cách mạng. Hồ Chí Minh nêu ra tư cách của một đảng chân chính cách mạng: phận sự của đảng viên cùng cán bộ, tư cách và bổn phận của đảng viên. Hồ Chí Minh căn dặn đảng viên phải rèn luyện tính Đảng.

Chương IV: Vấn đề cán bộ. Hồ Chí Minh nêu ra các vấn đề huấn luyện cán bộ về nghề nghiệp, chính trị, văn hoá, lý luận; vấn đề cách dạy và cách dùng cán bộ, phải cất nhắc cán bộ sao cho đúng, phải khéo dùng cán bộ, phải phân phối cán bộ cho phù hợp, phải giữ gìn cán bộ; vấn đề lựa chọn cán bộ và cách đối xử với cán bộ. Hồ Chi Minh đưa ra các điểm lớn trong cách dùng cán bộ: hiểu biết cán bộ, khéo dùng cán bộ, cất nhắc cán bộ, thương yêu cán bộ, phê bình cán bộ.

Chương V: Cách lãnh đạo, Hồ Chí Minh đưa ra ba điểm trong cách lãnh đạo:

1/ Lãnh đạo và kiểm soát. Ngoài kinh nghiệm của mình, người lãnh đạo còn phải dùng kinh nghiệm của đảng viên, của dân chúng để kiểm soát lại cách lãnh đạo của mình;

2/ Lãnh đạo như thế nào. “Bất kỳ công việc gì, cũng phải dùng hai cách lãnh đạo sau đây: một là liên hợp chính sách chung với sự chỉ đạo riêng. Hai là liên hợp người lãnh đạo với quần chúng”;

3/ Học hỏi quần chúng nhưng không theo đuôi quần chúng.

Chương VI: Chống thói ba hoa. Song song với việc “chống bệnh chủ quan, bệnh hẹp hòi, đồng thời cũng phải chống thói ba hoa”. Thói ba hoa thể hiện qua các vẻ: dài dòng, rỗng tuếch, cầu kỳ, khô khan, lúng túng, lông bông, lụp chụp, cẩu thả, “sáo cũ”, nói không ai hiểu.

          Hồ Chí Minh đề ra cách chữa thói ba hoa:

1. Phải học cách nói của quần chúng. Chớ nói theo cách giảng sách. Mổi tư tưởng, mổi câu nói, mỏi chử viết, phải tỏ rõ cái tư tưởng và lòng ước ao của quần chúng.

 2. Phải luôn luôn dùng những lời lẽ, những thí dụ giản đơn, thiết thực và dễ hiểu.

3. Khi viết, khi nói, phải luôn luôn làm thế nào cho ai cũng hiểu được. Làm sao cho quần chúng đều hiểu, đều tin, đều quyết tâm theo lời kêu gọi của mình. Bao giờ cũng phải tự hỏi: “Ta viết cho ai xem ? Nói cho ai nghe ?”.

 4. Chưa điều tra, chưa nghiên cứu, chưa biết rõ, chớ nói, chớ viết.

Trước khi nói, phải nghĩ cho chính, phải sắp đặt cẩn thận. Phải nhớ câu tục ngữ: “Chó ba quanh mới nằm. Người ba năm mới nói”. “Sau khi viết rồi, phải xem đi xem lại ba, bốn lần. Nếu là một tài liệu quan trọng, phải xem đi, xem lại chín, mười lần”.

Có thể thấy Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” đã trình bày một cách hệ thống các nguyên tắc, nguyên lý, quy luật cơ bản thành một tổng thể về công tác xây dựng, chỉnh đốn đảng. Đó là các nguyên tắc xây dựng Đảng về tư tưởng, tổ chức, công tác cán bộ, về đạo đức cách mạng, tư cách của cán bộ, đảng viên, về phương thức, phương pháp, phong cách lãnh đạo của đảng, quan hệ giữa tổ chức, cá nhân, cán bộ đảng viên với quần chúng Nhân Dân. Là cuốn cẩm nang học tập có giá trị thiết thực, bổ ích trong giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng, nó nhằm giúp cho mỗi cán bộ đảng viên nhận thức được những chuẩn mực, trở thành những người cách mạng chân chính. Đến nay tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” của Hồ Chí Minh vẩn còn nguyên giá trị, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo sức chiến đấu của Đảng, góp phần làm cho từng đảng viên thấm nhuần hơn nữa tư tưởng của Người để tự rèn luyện mình trở thành người cách mạng chân chính.

( Nguồn: theo TỪ ĐIỂN HỒ CHÍ MINH sơ giản, Nhà Xuất Bản Trẻ 1990)